Spokojnie, nic straconego. Podpowiadamy, co musisz zrobić, aby go jednak otrzymać. Dla wszystkich pracowników z klasą podatkową od I do V przewidziano w 2022 roku ryczałt energetyczny w wysokości 300 euro – niezależnie od wymiaru czasu pracy, czyli powinny go otrzymać osoby zatrudnione na pełny etat, część etatu, wykonujące tzw. Minijob lub osoby zatrudnione w niewielkim wymiarze czasu pracy.
Z reguły dodatek był wypłacany wraz z wynagrodzeniem za wrzesień 2022. Ale jeśli do tej pory go jeszcze nie otrzymałeś, podpowiemy Ci, co należy zrobić w tej sytuacji.
Litera “E” w zaświadczeniu o podatku od wynagrodzenia za 2022 rok jest potwierdzeniem, że pracodawca wypłacił Ci bonus energetyczny.
Najbardziej poszkodowani są pracownicy wykonujący tzw. Minijob oraz osoby zatrudnione w niewielkim wymiarze czasu pracy w prywatnych gospodarstwach domowych. Co prawda wypłata może nastąpić również za pośrednictwem prywatnego pracodawcy, ale tylko wtedy, gdy złoży on deklarację dla podatku od wynagrodzeń. Jeśli pracodawca tego nie uczyni (co przeważnie ma miejsce zwłaszcza przy krótkotrwałym zatrudnieniu lub zatrudnieniu w niewielkim wymiarze godzin w prywatnych gospodarstwach domowych i zgodnie z § 40a ustawy o podatku dochodowym podatek od wynagrodzeń pobierany jest według stawki ryczałtowej), pracownik musi pobrać dodatek za pośrednictwem zeznania podatkowego.
Dobra wiadomość – to zeznanie podatkowe nie jest skomplikowane! Trzeba tylko wypełnić główny formularz oraz wiersze 13 i 14 w załączniku “Sonstiges”, znajdujące się na samym końcu załącznika.
Spory w sprawie dodatku energetycznego – właściwymi sądami są sądy finansowe
Spory z pracodawcą o wypłatę ryczałtu energetycznego rozstrzygają sądy finansowe. Tak zadecydował sąd pracy w Lübeck, który przekazał sprawę do sądu finansowego w Schleswig-Holstein.
Pewna powódka domagała się od swojego pracodawcy wypłaty dodatku energetycznego, w związku z czym wniosła pozew do sądu pracy, ponieważ zgodnie z § 117 ustawy o podatku dochodowym warunkiem do wypłaty dodatku energetycznego jest ważny stosunek pracy. Argumentacja powódki zakładała, że ustawa o podatku dochodowym nakłada na pracodawcę obowiązek wypłaty dodatku energetycznego z odprowadzonego podatku od wynagrodzeń. Zatem dodatek stanowi część wynagrodzenia brutto. Ponadto roszczenie zostało skierowane do pracodawcy, a nie organu podatkowego.
Sąd Pracy w Lübeck nie przyjął jednak argumentacji powódki i stwierdził, że właściwym sądem nie jest sąd pracy, lecz sąd finansowy. Dodatek energetyczny jest wprawdzie uwarunkowany wiążącym stosunkiem pracy, lecz jego podstawa prawna nie wynika z zawartej umowy o pracę. Bowiem wypłacając zryczałtowany dodatek energetyczny, pracodawca nie realizował ani obowiązku świadczenia wynikającego z umowy o pracę, ani obowiązku płatniczego nałożonego na niego przez ustawodawcę. Pracodawca działa jedynie jako podmiot wypłacający dodatek, a koszt dodatku nie pokrywa z własnych środków.
Tym samym zdaniem sądu pracy droga prawna prowadziła do sądów finansowych. Od postanowienia o przekazaniu sprawy do sądu finansowego wniesiono natychmiast apelację, więc ostatnie słowo w tej sprawie zapewne jeszcze nie padło (Arbeitsgericht Lübeck, postanowienie z dn. 1.12.2022, sygn. 1 Ca 1849/22).
300 euro ryczałtu energetycznego dla pracowników
Wszystkim osobom czynnym zawodowo przysługuje w 2022 roku dodatkowo do wynagrodzenia jednorazowy ryczałt energetyczny w wysokości 300 euro jako. Większość pracowników otrzymała go już we wrześniu 2022.
Kto jest uprawniony do otrzymania bonusu energetycznego w Niemczech?
Wszyscy pracownicy zatrudnieni w 2022 roku są uprawnieni do otrzymania dodatku energetycznego, przy czym nie ma znaczenia, kiedy stosunek pracy powstał w roku 2022.
Do osób czynnych zawodowo zaliczają się np. samozatrudnieni, pracownicy umysłowi, urzędnicy, żołnierze, stażyści, osoby wykonujące Minijob, pracownicy tymczasowi, a także pracownicy na częściowej emeryturze oraz pracownicy transgraniczni z nieograniczonym obowiązkiem podatkowym w Niemczech.
Dodatek przysługuje również osobom, które pracują i jednocześnie otrzymują świadczenia zastępujące wynagrodzenie, jak np. dodatek za krótki czas pracy, zasiłek chorobowy, macierzyński lub rodzicielski.
Będąc na urlopie regeneracyjnym, także masz prawo do otrzymania dodatku. Jeśli Twój pracodawca jest zarejestrowany jako Twój główny pracodawca, dodatek energetyczny wypłaci właśnie on. W innym razie dodatek otrzymasz za pośrednictwem złożonej deklaracji o wysokości podatku dochodowego za rok 2022.
Osoby pobierające wyłącznie wynagrodzenie zwolnione z podatku, również powinny otrzymać bonus energetyczny. Dotyczy to na przykład charytatywnie zatrudnionych szkoleniowców lub opiekunów. Wypłata dodatku należy się też studentom i studentom odbywającym płatne praktyki. Natomiast nie przysługuje studentom niezatrudnionym oraz osobom, które przez cały 2022 rok były bezrobotne.
Kiedy wypłacany jest dodatek energetyczny w Niemczech?
Jeżeli stosunek pracy obowiązywał w dniu 01.09.2022, pracodawca wypłacił swoim pracownikom dodatek energetyczny wraz z wynagrodzeniem, z reguły za wrzesień 2022.
Pracodawcy składający co kwartał deklaracje dla podatku od wynagrodzeń mogą wypłacić dodatek w październiku 2022. Jeśli pracodawca składa owe deklaracje raz w roku, może całkowicie zrezygnować z wypłaty dodatku energetycznego. W tym przypadku pracownicy mogą otrzymać dodatek, składając deklarację o wysokości podatku dochodowego za rok 2022.
Ministerstwo Finansów zaznacza, że nie ma żadnych przeciwwskazań dla przekazania dodatku energetycznego wraz z rozliczeniem wynagrodzeń i płac za późniejszy okres rozliczeniowy roku 2022 – jednak najpóźniej do czasu wysłania deklaracji dla podatku od wynagrodzeń sprawa dodatku energetycznego musi zostać uregulowana. Pracodawca powinien jednak pamiętać, że nie może dowolnie przekładać terminu wypłaty dodatku na późniejszy niż wrzesień 2022. Muszą ku temu istnieć uzasadnione powody organizacyjne lub rachunkowe.
Pracownicy zatrudnieni dopiero po 01.09.2022 lub zatrudnieni na początku 2022 roku i będący później bezrobotni w trakcie 2022 roku, również otrzymują zryczałtowany dodatek energetyczny po złożeniu zeznania podatkowego za rok 2022.
Dla osób prowadzących działalność gospodarczą wypłata nastąpi poprzez zmniejszenie zaliczki na podatek wyliczonej na dzień 10.09.2022.
W przypadku braku wpłat zaliczek od dochodów z rolnictwa, leśnictwa, działalności gospodarczej lub samozatrudnienia, urząd skarbowy wypłaci dodatek energetyczny po złożeniu zeznania o wysokości podatku dochodowego za rok 2022 i ustaleniu dodatku wraz z decyzją o podatku dochodowym za rok 2022.
Ewentualną podwójną wypłatę urząd skarbowy skoryguje wraz z ustaleniem podatku dochodowego za rok 2022. Do podwójnej wypłaty może dojść np. w sytuacji, gdy pracownik uzyskuje również “dochód kwalifikowany”, czyli gdy dodatkowo prowadzi działalność gospodarczą. Wówczas otrzyma dodatek zarówno od pracodawcy, jak i poprzez automatyczne zmniejszenie zaliczek na podatek za wrzesień 2022. Urząd skarbowy koryguje wówczas podwójną wypłatę dodatku przy obliczaniu podatku dochodowego za rok 2022.
Osoby zatrudnione na krótki okres oraz w ramach Minijob
Również w tym przypadku płatność może być dokonana za pośrednictwem pracodawcy, pod warunkiem że pracodawca złoży deklarację dla podatku od wynagrodzenia. Jeśli tego nie zrobi – co ma miejsce zwłaszcza w prywatnych gospodarstwach domowych przy zatrudnieniu krótkotrwałym lub w niewielkim wymiarze godzin, gdzie zgodnie z § 40a ustawy o podatku dochodowym podatek od wynagrodzeń pobierany jest według stawki ryczałtowej – pracownik otrzyma ryczałt energetyczny po złożeniu deklarację podatkową.
Zobacz więcej o MiniJob
Czy ryczałt energetyczny jest opodatkowany?
Tak, od dodatku energetycznego jest odprowadzany podatek dochodowy, dlatego w zależności od klasy podatkowej wypłacana kwota netto jest odpowiednio niższa.
Osoby osiągające dochód poniżej podstawowej kwoty wolnej od podatku (rok 2022: 10.347 euro dla osób samotnych, 20.694 euro dla małżeństw) otrzymują pełną kwotę w wysokości 300 euro. Pozostali pracownicy otrzymują mniej, np.:
- pracownik, żonaty, jedno dziecko, klasa podatkowa 4, wynagrodzenie roczne 45.000 euro = 216,33 euro
- pracownik, żonaty, jedno dziecko, klasa podatkowa 4, wynagrodzenie roczne 72.000 euro = 184,34 euro
- osoba samotna, bez dziecka, wynagrodzenie roczne 72.000 euro: 181,80 euro
Natomiast od dodatku energetycznego nie są odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne.
Dodatek energetyczny dla emerytów i rencistów
Dodatek energetyczny dla emerytów i rencistów wynosi 300 euro i został automatycznie przekazany jako jednorazowa płatność na początku grudnia 2022 przez organy i instytucje wypłacające emerytury. Od kwoty dodatku nie odprowadza się składek na ubezpieczenie społeczne.
Jakie warunki muszą być spełnione, aby otrzymać dodatek?
W dniu 01.12.2022 podatnik musiał być uprawniony do otrzymania emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej w ramach ustawowego systemu ubezpieczeń emerytalnych albo do świadczeń emerytalno-rentowych w myśl ustawy o emeryturach dla urzędników państwowych lub pierwszej i drugiej części ustawy o emeryturach dla żołnierzy.
Miejsce zamieszkania podatnika musi być w Niemczech.
Fakt, że dodatek energetyczny w końcu został przyznany także emerytom i rencistom, przyjęli oni zapewne z wielką ulgą. Przez długi czas można było odnieść wrażenie, że ustawodawca “zapomniał” o tej grupie podatników. A przecież nie każdy emeryt lub rencista jest w stanie podjąć choćby na krótki czas pracę nawet w wymiarze Minijob, która dla tych obywateli jest, a raczej była wymagana dla otrzymania ryczałtu energetycznego.
Na szczęście różnego rodzaju porady, jakie były kierowane do emerytów i rencistów, można już raz na zawsze skreślić. Choćby tę, którą można było usłyszeć od pewnej przedstawicielki partii CDU, która na łamach jednego z dużych dzienników wyraziła swoją opinię, że wystarczy przez godzinę opiekować się wnukami za 12 euro, otrzymać “wynagrodzenie” przelewem na konto i wykazać ów przychód w zeznaniu podatkowym. Dzięki tej procedurze emeryt uzyskałby prawo do otrzymania dodatku energetycznego.
Jednak tylko w teorii brzmi wszystko prosto i łatwo. W praktyce zwłaszcza umowy zawarte między bliskimi członkami rodziny urząd skarbowy sprawdza bardzo dokładnie. Jedna godzina opieki nad własnymi wnukami z pewnością nie zostałaby uznana za taki sam stosunek pracy, jak między stronami obcymi!
