Koszty leczenia

Wyobraźmy sobie, że zachorowaliśmy, a kasa chorych nie pokryje wszystkich wydatków. Co teraz? Niech zatem fiskus zwróci koszty leczenia!

Wydatki podlegające odliczeniu od podatku

Wizyta u lekarza, terapia ruchowa, lekarstwa – w niektórych przypadkach kasa chorych rekompensuje tylko część powstałych dla podatnika kosztów. Na szczęście wydatki poniesione w związku z leczeniem można odliczyć od podatku jako nadzwyczajne obciążenia. Ale uwaga: urząd skarbowy uzna tylko bezpośrednie koszty, czyli koszty związane z leczeniem choroby lub łagodzeniem jej skutków. Wydatki na cele profilaktyczne z reguły nie podlegają odliczeniu.

Kwota ponad „rozsądne obciążenie“ zmniejszy przychód

Jeśli podatnik wpisze do swojego rozliczenia podatkowego nadzwyczajne obciążenia, musi się liczyć z pewnym ograniczeniem: urząd skarbowy naliczy bowiem rozsądne obciążenie poniesione przez podatnika we własnym zakresie. W tym celu fiskus uwzględnia wysokość rocznych dochodów płatnika, jego stan cywilny oraz liczbę posiadanych dzieci. Dokładny opis obliczeń wraz z czytelną infografiką znajduje się w naszym artykule na temat nadzwyczajnego obciążenia. Krótko mówiąc: urząd skarbowy wychodzi z założenia, że dla singla można przyjąć wyższe koszty leczenia niż np. dla rodziny z dwójką dzieci.

Konieczność leczenia musi być bezsprzeczna

Niezależnie, czy leczenie prowadzi lekarz, czy terapeuta medycyny naturalnej – jeśli osoba prowadząca leczenie ma pozwolenie na wykonywanie swojego zawodu, fiskus uzna te koszty za nadzwyczajne obciążenia. Ważne: leczenie musi być prowadzone pod kątem konkretnego przypadku zdrowotnego.

Do najczęściej uznanych kosztów należą na przykład wydatki oraz dopłaty dotyczące:

• okularów lub soczewek
• porodu
• utraty włosów lub peruki
• homeopatii
• szczepień
• gimnastyki zdrowotnej
• terapii logopedycznej
• sztucznego zapłodnienia
• leczenia stomatologicznego
• aparatu ortodontycznego lub retainera

Do kosztów leczenia zaliczają się również przepisane przez lekarza leki, np. antydepresanty lub lekarstwa przeciwalergiczne. Nie ma znaczenia, czy lekarstwa są wydawane na receptę, czy nie. Na każdy lek urząd skarbowy wymaga recepty jako dowodu poniesionych wydatków z tego tytułu.

WAŻNE

Podatnik ubezpieczony w państwowej kasie chorych, który często musi dopłacać do leczenia lub lekarstw, może zostać zwolniony z tych dopłat, jeśli wysokość kosztów przekroczy 2% jego rocznych dochodów brutto. W przypadku przewlekle chorych próg stanowi już tylko 1%. W tym celu ubezpieczony powinien złożyć odpowiedni wniosek w kasie chorych. Wraz z wnioskiem trzeba przedstawić również dowody dotyczące dochodów wszystkich osób żyjących w danym gospodarstwie domowym.

Uzależnienia: koszty terapii są również zwracane

Osoby uzależnione od alkoholu, narkotyków lub hazardu mogą odliczyć od podatku koszty związane z terapią, ponieważ uzależnienia zaliczają się do powszechnych schorzeń. Dotyczy to również palaczy, którzy chcą rzucić nałóg. Zatem wydatki na plastry antynikotynowe mogą być ujęte w zeznaniu podatkowym, jeśli podatnik stosuje je na wyraźne zalecenie lekarza.

Oczywiście nabycie środków uzależniających, czyli wydatków na alkohol, kokainę lub papierosy nie można odliczyć od podatku. To samo dotyczy zbyt wysokich wydatków na artykuły spożywcze w przypadku uzależnienia od jedzenia lub opłat związanych z pobytem w kasynie, nawet jeżeli uzależnienie zostało potwierdzone przez lekarza.

Medyczne środki pomocnicze także można odliczyć

Osoby chore oraz niepełnosprawne często potrzebują sprzętu medycznego, który ułatwi im codzienne funkcjonowanie. Niemieckie prawo podatkowe nazywa taki sprzęt „środkami pomocniczymi w wąskim znaczeniu”. Do tej grupy zaliczają się wózki inwalidzkie, protezy albo aparaty słuchowe. Koszty poniesione z tego tytułu można wpisać do deklaracji podatkowej jako nadzwyczajne obciążenia.

Oprócz tego istnieją jeszcze „środki pomocnicze w szerszym znaczeniu”. Taki sprzęt jest często stosowany do celów profilaktycznych, jak np. łóżko specjalistyczne lub urządzenie do masażu. Jednak wydatki na tego typu sprzęt można odliczyć jako nadzwyczajne obciążenie tylko wtedy, gdy konieczność ich stosowania zostanie potwierdzona zaświadczeniem wystawionym przez urzędowego lekarza (Amtsarzt) lub odpowiednią służbę medyczną.

Choroby przewlekłe: zaświadczenie wymagane jest tylko raz

Szczególnie osoby przewlekle chore, jak np. chorzy na cukrzycę muszą przyjmować lekarstwa regularnie i na stałe. Wydatki z tego tytułu można oczywiście wykazać w zeznaniu podatkowym. Zaletą jest w tym przypadku, że przewlekle chorzy przedstawiają zaświadczenie potwierdzające konieczność przyjmowania danych leków tylko raz.

WAŻNE

Osobom chorującym na cukrzycę przyznawany jest stopień niepełnosprawności (GdB = Grad der Behinderung), w zależności oczywiście od stopnia zaawansowania choroby. Tym samym podatnik ma prawo do jeszcze jednej korzyści podatkowej: może skorzystać z ryczałtu przysługującemu osobom niepełnosprawnym. Przy uzyskanym stopniu niepełnosprawności od 25 do 30 można się spodziewać dodatkowego zwrotu w wysokości 310,- € za dany rok.

Dodatkowe koszty na dietetyczne produkty spożywcze nie podlegają odliczeniu

Podatnicy cierpiący na nietolerancję pokarmową są często zmuszeni do przestrzegania odpowiedniej diety. Może się to okazać dość kosztowne, gdy np. w przypadku stwierdzonej celiakii podatnik jest zmuszony do kupowania wyłącznie produktów bezglutenowych. Zgodnie z wyrokiem Sądu Finansowego w Kolonii poniesione koszty na tego typu produkty aktualnie nie mogą być odliczane od podatku. Uzasadnienie: koszty diety nie zaliczają się do kosztów leczenia i podatnicy muszą je każdorazowo ponosić we własnym zakresie. Od wspomnianego wyroku została jednak wniesiona apelacja, w związku z czym tę sprawę musi rozstrzygnąć Federalny Trybunał Finansowy, najwyższy sąd ds. podatkowych (sygnatura VI R 48/18).

Wydatki na dojazdy

Wiele osób nie wie, że wydatki na dojazdy do lekarza, psychoterapeuty, terapeuty medycyny alternatywnej albo na zabiegi terapeutyczne – jak np. gimnastyka zdrowotna – można odliczyć od podatku. Do deklaracji podatkowej można również wpisać dojazdy do apteki, optyka albo sklepu medycznego.

Jak odliczyć pobyt w szpitalu?

Również za medycznie niezbędne pobyty w szpitalu lub specjalistycznej klinice można otrzymać od fiskusa zwrot kosztów, ponieważ koszty te zaliczają się do nadzwyczajnych obciążeń. Oczywiście pod warunkiem, że wydatki nie zostały już zrekompensowane przez inne instytucje, jak np. kasę chorych. Trzeba pamiętać, że urząd skarbowy nie uzna wydatków za:

• telefon lub TV w pokoju
• owoce, gazety, czasopisma itd.
• napiwki dla personelu

WAŻNE

Jeśli podatnik zachorował podczas urlopu wypoczynkowego i poniósł wydatki na leczenie, może je także ująć w swoim zeznaniu podatkowym. Jako dowód poniesionych wydatków wystarczy przedstawić w urzędzie skarbowym wyciąg z karty kredytowej, ale najlepszym dowodem będzie oczywiście rachunek wystawiony przez lekarza lub szpital.

Koszty leczenia, które muszą spełnić dwa warunki

Terapie lecznicze niepotwierdzone naukowo, jak np. terapia świeżymi komórkami albo autotransfuzja można odliczyć tylko po spełnieniu dwóch warunków:

1. trzeba posiadać atest wystawiony przez urzędowego lekarza lub zaświadczenie od służby medycznej kasy chorych potwierdzające medyczną konieczność terapii,

2. atest musi być wystawiony przed rozpoczęciem leczenia.

To samo dotyczy:

• leczenia uzdrowiskowego
• opieki sprawowanej przez osobę towarzyszącą
• masaży
• zabiegów psychoterapeutycznych
• przeprowadzonej przebudowy ze względu na materiały szkodliwe dla zdrowia
• zakwaterowania dla niepełnosprawnego dziecka
• terapii dysleksji

WAŻNE

Jako urzędowy atest uznawane jest również standardowe zaświadczenie lekarskie lub adnotacja urzędowego lekarza na dokumencie wystawionym przez lekarza pierwszego kontaktu. Szczegółowe zaświadczenie nie jest wymagane, aby móc dokonać odliczeń od podatku. Tak postanowił Sąd Finansowy Nadrenii-Palatynatu w swoim wyroku z dnia 4 lipca 2018 r.

Sporadyczne uznanie indywidualnych świadczeń zdrowotnych (IGeL)

Jeżeli podatnik korzysta z indywidualnych świadczeń zdrowotnych, takich jak akupunktura lub terapia kwiatowa Bacha, kasa chorych nie pokryje żadnych kosztów, a fiskus uzna tylko w bardzo rzadkich przypadkach poniesione wydatki za nadzwyczajne obciążenia. Dlatego ubezpieczony powinien koniecznie uzyskać jeszcze przed rozpoczęciem leczenia zaświadczenie od lekarza lub nawet atest od urzędowego lekarza, w innym razie urząd skarbowy wykreśli bezlitośnie wszystkie indywidualne świadczenia zdrowotne z deklaracji podatkowej.

Choroba zawodowa albo wypadek przy pracy to koszt uzyskania przychodu

Stłuczka lub wypadek podczas wyjazdu służbowego wiąże się nie tylko z silnym stresem i stratami materialnymi, ale również z ewentualnym leczeniem na skutek poniesionych obrażeń. Dobrze, że wszystkie koszty leczenia związane ze zdarzeniem mającym miejsce podczas delegacji służbowej podlegają odliczeniu od podatku. Podatnik otrzyma również zwrot kosztów leczenia powstałych z powodu wypadku przy pracy lub typowej choroby zawodowej, jak np. uraz akustyczny albo dyskopatia. Zaletą jest to, że faktycznie wszystkie koszty leczenia można odliczyć, fiskus nie pomniejszy bowiem kosztów uzyskania przychodu o rozsądne obciążenie.

WAŻNE

Jeśli ubezpieczony cierpi na chorobę zawodową, powinien się skontaktować ze służbą medyczną kasy chorych, właściwym urzędem ds. zdrowia lub urzędowym lekarzem. Musi bowiem otrzymać odpowiedni atest, na podstawie którego koszty leczenia albo pokryje jego kasa chorych, albo będzie mógł wpisać wszystkie wydatki do zeznania podatkowego jako koszty uzyskania przychodu.

Hinweis auf Beratung: Dieser Artikel gibt nur Anregungen sowie kurze Hinweise und erhebt damit keinen Anspruch auf Vollständigkeit. Die Informationen können eine persönliche Beratung durch das zuständige Amt, einen Steuerberater oder einen Lohnsteuerhilfeverein nicht ersetzen.
Uwaga dotycząca doradztwa: Niniejszy artykuł zawiera jedynie sugestie i krótkie wskazówki, nie może być zatem uznany za wyczerpujący. Znajdujące się w nim informacje nie mogą zastąpić osobistej konsultacji z właściwym urzędem, doradcą podatkowym lub stowarzyszeniem zajmującym się udzielaniem pomocy przy obliczaniu podatku dochodowego.