Jeśli chcesz nadal otrzymywać wynagrodzenie, nawet jeśli musisz opiekować się swoimi dziećmi ze względu na trwającą pandemię koronawirusa, porozmawiaj ze swoim pracodawcą i spróbujcie wspólnie znaleźć jakieś rozwiązanie. Możesz na przykład zapytać, czy istnieje możliwość wykonywania pracy w domu. Jeśli masz ruchomy czas pracy, zaproponuj, że będziesz wykonywać swoje obowiązki zawodowe w godzinach, w których Twój partner może zająć się dziećmi – na przykład wieczorami.
Jeśli żadne z tych rozwiązań nie wchodzi w grę, możesz jeszcze odebrać nadgodziny. Jeśli Twoja umowa o pracę dopuszcza możliwość świadczenia pracy także w soboty, zapytaj swojego pracodawcę, czy wyraża zgodę na takie rozwiązanie. W naszym przewodniku, w którym poruszamy zagadnienia związane z prawem pracy szczególnie istotne w okresie trwającej pandemii koronawirusa, wyjaśniamy, czego pracodawca może wymagać od Ciebie jako pracownika, a czego nie.
Odszkodowanie od państwa
Jeśli nie masz możliwości wykonywania swojej pracy w domu, możesz liczyć na pomoc państwa w postaci odszkodowania za utracone zarobki. Zgodnie z § 56 ust. 1a niemieckiej ustawy o zapobieganiu chorobom zakaźnym (Infektionsschutzgesetz, IfSG), od marca 2020 r. istnieje przysługujące przez określony czas uprawnienie do odszkodowania za utracone zarobki. W ramach tej rekompensaty można otrzymać 67 procent swojego dochodu netto. Maksymalna kwota świadczenia to 2 016 euro miesięcznie. Przysługuje ono każdemu z małżonków/partnerów przez okres maksymalnie 10 tygodni, natomiast rodzicom samotnie wychowującym dzieci – przez okres do 20 tygodni.
Aby móc ubiegać się o odszkodowanie, muszą być spełnione następujące warunki:
- Masz co najmniej jedno dziecko poniżej 12. roku życia.
- Urząd ds. zdrowia zdecydował o zamknięciu szkoły lub placówki dziennej opieki nad dziećmi, do której uczęszcza Twoje dziecko lub zawiesił obowiązek obecności na zajęciach stacjonarnych. Świadczenie jest należne także w sytuacji, gdy Twoje dziecko zostało poddane kwarantannie.
- Nie masz prawa do skorzystania z opieki w nagłych wypadkach (Notbetreuung) lub innej możliwości sprawowania opieki nad dzieckiem przez członka rodziny i dlatego musisz samodzielnie opiekować się dzieckiem w domu.
- Nie możesz pracować i w związku z tym nie otrzymujesz wynagrodzenia.
- Nie otrzymujesz zasiłku z tytułu skróconego czasu pracy (Kurzarbeitergeld).
Jeśli Twoje dziecko ma ponad dwanaście lat, ale wymaga pomocy w domu ze względu na niepełnosprawność, również możesz liczyć na wsparcie finansowe państwa. Świadczenia zastępującego dochody nie otrzymuje się w okresie przerw świątecznych i wakacji, kiedy szkoły i placówki dziennej opieki nad dziećmi i tak byłyby zamknięte. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownik ubiegał się o możliwość pobytu dziecka w świetlicy w tych dniach, a nie może z tej możliwości skorzystać ze względu na jej zamknięcie z powodu pandemii koronawirusa lub gdy ferie zostają przedłużone ze względu na COVID-19. Jednak świadczenie przysługuje wówczas tylko za dni, o które ferie zostały przedłużone.
Także rodzice pełnoletnich dzieci z niepełnosprawnością mogą otrzymać świadczenie zastępujące dochody, jeśli opiekują się dorosłym synem lub córką. Jeśli, na przykład, z powodu pandemii koronawirusa został zamknięty zakład pracy chronionej lub inna placówka opiekuńcza, do której uczęszcza syn lub córka, mają oni prawo do świadczenia zastępującego dochody. Należy pamiętać, że uprawnienie do odszkodowania za utracone zarobki nie przysługuje w okresie przerw urlopowych oraz za inne dni, w których zakłady te są zamknięte, jeżeli nie ma to związku z pandemią koronawirusa.
Jak ubiegać się o odszkodowanie za utracone zarobki w związku z koniecznością sprawowania opieki nad dzieckiem?
Jeśli jesteś zatrudniony i chcesz skorzystać z możliwości otrzymywania świadczenia zastępującego dochody, zwróć się w tej sprawie do swojego pracodawcy. To on składa na Twoją prośbę wniosek o przyznanie świadczenia i wypłaca Ci pieniądze. Pracodawca otrzymuje następnie zwrot pieniędzy od odpowiedniego organu kraju związkowego, o ile zatwierdzi on wypłatę odszkodowania za utracone zarobki. Osoby pracujące na własny rachunek same ubiegają się o wypłatę rekompensaty.
Pracodawcy i osoby pracujące na własny rachunek w większości krajów związkowych mogą ubiegać się o odszkodowanie za utracone wynagrodzenie za pośrednictwem strony internetowej ifsg-online.de. Można to zrobić online, ale także za pomocą wydrukowanego formularza. Bawaria, Berlin, Hamburg, Saksonia i Turyngia mają własne formularze służące do tego celu. W przypadku zamknięcia szkoły, przedszkola czy innej placówki świadczącej usługi opieki nad dziećmi lub w przypadku wydłużenia ferii, wniosek należy złożyć za okres wsteczny po ponownym otwarciu placówki.
Świadczenie zastępujące dochody nie musi być wykorzystane jednorazowo w całości, można z niego korzystać również w pojedyncze dni – na przykład w sytuacji, gdy dziecko ma zapewnioną opiekę we wtorki i czwartki, a w pozostałe trzy dni tygodnia przebywa w domu.
Nowość: na mocy trzeciej ustawy o ochronie ludności (Drittes Bevölkerungsschutzgesetz) uprawnienie do wypłaty odszkodowania zostało przedłużone do dnia 31 marca 2021 r.
Sprawowanie opieki nad dziećmi nie zawsze da się połączyć z pracą w trybie home office
Jeśli masz możliwość pracy z domu, otrzymasz pieniądze od państwa tylko pod pewnymi szczególnymi warunkami – jeśli nie jesteś w stanie zajmować się swoimi dziećmi i w tym samym czasie pracować, na przykład dlatego, że masz spotkania w stałych godzinach, podczas których nie jesteś w stanie zaopiekować się dziećmi. Zanim jednak przerwiesz swoją działalność zawodową, upewnij się, że wniosek o przyznanie świadczenia zastępującego utracone dochody został zatwierdzony. Albo – jeśli to możliwe – weź urlop do tego czasu.
O tym, czy takie prawo przysługuje, decyduje bowiem właściwy organ danego kraju związkowego i jest to zależne od indywidualnej sytuacji wnioskującego. Na przykład władze Bawarii uznały, że nie da się łączyć pracy w domu z jednoczesnym sprawowaniem opieki nad dwójką małych dzieci. Niemniej jednak, istnieją ogólne zasady podejmowania tej decyzji, które zostały opracowane przez Federalne Ministerstwo Zdrowia (Bundesgesundheitsministerium). Pracodawca może na przykład zgłosić konieczność regularnego stawiania się pracownika w biurze w związku z pewnymi procedurami.
Zasiłek z tytułu opieki nad chorym dzieckiem (Kinderkrankengeld) przysługuje także w związku z koniecznością sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem
Jeśli możesz pracować w domu, ale nie jesteś w stanie jednocześnie zajmować się dzieckiem, generalnie, zgodnie z niemiecką ustawą o zapobieganiu chorobom zakaźnym (Infektionsschutzgesetz, IfSG), nie masz prawa do rekompensaty z tego tytułu. Aby ułatwić rodzicom sprawowanie opieki nad dziećmi w obecnym trudnym czasie, rząd federalny przewiduje następujące rozwiązanie: jeśli musisz zaopiekować się dzieckiem w domu – nawet jeśli nie jest ono chore – powinieneś mieć możliwość pobierania zasiłku Kinderkrankengeld.
W tym celu okres uprawnienia do pobierania zasiłku z tytułu opieki nad chorym dzieckiem zostanie wydłużony do 20 dni przypadających na każdego z rodziców, a w przypadku rodziców samotnie wychowujących dzieci – do 40 dni. Jeśli masz więcej niż dwoje dzieci, możesz otrzymywać zasiłek Kinderkrankengeld przez maksymalnie 45 dni; rodzice samotnie wychowujący dzieci – przez maksymalnie 90 dni. Tak zadecydował Bundestag w dniu 14 stycznia. Zmiana ustawy wejdzie w życie z mocą wsteczną w dniu 5 stycznia, gdy tylko Bundesrat również ją zatwierdzi i opublikuje w Federalnym Dzienniku Ustaw (Bundesgesetzblatt) – ma to nastąpić w trzecim tygodniu kalendarzowym bieżącego roku.
Zasiłek z tytułu opieki nad chorym dzieckiem (Kinderkrankengeld) wynosi zazwyczaj 90 procent wynagrodzenia netto (§ 45 SGB V). Aby się o niego ubiegać, muszą być spełnione następujące warunki:
- Musisz być osobą aktywną zawodowo.
- Zarówno Ty, jak i Twoje dziecko jesteście objęci państwowym ubezpieczeniem zdrowotnym.
- Twoje dziecko ma mniej niż 12 lat, bądź jest niepełnosprawne lub wymaga pomocy osób trzecich z powodu urazu lub choroby.
- Żadna inna osoba w gospodarstwie domowym (np. dziadkowie lub partner, który przebywa aktualnie na urlopie wychowawczym) nie może zaopiekować się dzieckiem.
- Jeśli dziecko jest zdrowe: szkoła, przedszkole czy inna placówka dziennej opieki nad dziećmi zaświadczają, że są one otwarte jedynie w ograniczonym zakresie lub całkowicie zamknięte z powodu pandemii koronawirusa.
- Jeśli dziecko jest chore: pediatra zaświadcza, że dziecko jest chore.
Jeśli powyższe wymagania są spełnione, należy przedłożyć zaświadczenie wystawione przez przedszkole, szkołę czy pediatrę właściwej kasie chorych (Krankenkasse) i złożyć wniosek o przyznanie zasiłku z tytułu opieki nad chorym dzieckiem (Kinderkrankengeld). Pieniądze mogą być przyznane na kilka dni z rzędu, ale również na pojedyncze dni. O otrzymanym zwolnieniu lekarskim należy również niezwłocznie poinformować pracodawcę. Zaświadczenie potwierdzające otrzymywanie Kinderkrankengeld można dostarczyć później.
Hinweis auf Beratung: Dieser Artikel gibt nur Anregungen sowie kurze Hinweise und erhebt damit keinen Anspruch auf Vollständigkeit. Die Informationen können eine persönliche Beratung durch das zuständige Amt, einen Steuerberater oder einen Lohnsteuerhilfeverein nicht ersetzen.
Uwaga dotycząca doradztwa: Niniejszy artykuł zawiera jedynie sugestie i krótkie wskazówki, nie może być zatem uznany za wyczerpujący. Znajdujące się w nim informacje nie mogą zastąpić osobistej konsultacji z właściwym urzędem, doradcą podatkowym lub stowarzyszeniem zajmującym się udzielaniem pomocy przy obliczaniu podatku dochodowego.
