Niektóre błędy popełnione przy składaniu deklaracji podatkowej mogą drogo kosztować. Na co należy zwrócić uwagę – i ile pieniędzy można dzięki temu zaoszczędzić?
Być może największym błędem, jaki mogą popełnić podatnicy, jest samo niezłożenie zeznania podatkowego. A to dlatego, że zazwyczaj złożenie deklaracji podatkowej jest warte wysiłku i opłacalne finansowo. 90 procent wszystkich pracowników, którzy oprócz wynagrodzenia mają jeszcze ewentualnie zyski kapitałowe, odzyskuje pieniądze. Średnio jest to około 1000 euro. Złożenie deklaracji podatkowej jest obowiązkowe np. w przypadku uzyskiwania dodatkowych dochodów, pobierania zasiłku wychowawczego Elterngeld, korzystania z zasiłku dla bezrobotnych lub zasiłku z tytułu skróconego czasu pracy w wysokości ponad 410 euro rocznie. Dotyczy to także par, które skorzystały z możliwości wspólnego opodatkowania małżonków (np. w III klasie podatkowej z wyjątkowo niskimi odliczeniami). Jednak również ci, którzy nie są zobowiązani do złożenia deklaracji podatkowej, powinni się nad tym zastanowić. Nie ma żadnego ryzyka: jeśli po dobrowolnym złożeniu zeznania podatkowego urząd skarbowy naliczy dopłatę, podatnik może po prostu w ciągu miesiąca je wycofać. Wówczas zostaje się przy już pobranym, niższym podatku od wynagrodzeń. Tak czy inaczej, opłaca się więc złożyć deklarację podatkową.
Podatnicy powinni jednocześnie unikać czterech typowych błędów, aby niepotrzebnie nie płacić zbyt wiele:
Błąd nr 1: Niedoszacowanie kosztów związanych z pracą zawodową
1000 euro na wydatki związane z pracą zawodową, zwane kosztami uzyskania przychodu (Werbungskosten), są już uwzględniane jako kwota ryczałtowa. A zatem jeśli ktoś poniósł jedynie niewielkie koszty w związku z wykonywanym zawodem i nie jest w stanie odliczyć żadnych innych kosztów w swojej deklaracji podatkowej, może w zasadzie zrezygnować ze składania zeznania podatkowego. Pracownicy i tak korzystają z ryczałtu w wysokości 1000 euro jako kosztów uzyskania przychodu, ponieważ ich pracodawca odlicza odpowiednio mniej podatku od wynagrodzenia. Ale pracownicy mają skłonność do zaniżania swoich kosztów. Już same dojazdy do pracy często kosztują kilkaset euro rocznie. Za każdy dzień roboczy osoby dojeżdżające do pracy mogą odliczyć od podatku 0,30 euro za każdy przejechany kilometr. Osoby, które mieszkają 16 km od miejsca pracy, mają zatem prawo do odliczenia od podatku zryczałtowanej kwoty w wysokości 4,80 euro dziennie z tytułu poniesionych kosztów dojazdu do pracy. Przy 200 dniach roboczych w roku dałoby to w sumie 960 euro. Już w tym momencie zostałby niemal osiągnięty próg 1000 euro. Każde kolejne euro przekraczające pułap 1000 euro wydane w związku z wykonywaną pracą obniżyłoby wówczas należny podatek nawet o 40 centów. Osoby dojeżdżające do pracy pociągiem mogą wybrać, czy w zeznaniu podatkowym podadzą rzeczywiste koszty poniesione na zakup biletów, czy skorzystają z ryczałtowej kwoty ulgi podatkowej z tytułu dojazdu do pracy. Maksymalne odliczenie jest jednak ograniczone do 4500 euro rocznie, jeżeli stosowana jest stawka ryczałtowa. Tylko osoby dojeżdżające do pracy samochodem mogą odliczyć wyższe, ryczałtowe wydatki. Za to w przeciwieństwie do osób dojeżdżających do pracy pociągiem, nie mogą one żądać zwrotu rzeczywiście poniesionych kosztów.
Konsekwencje finansowe błędu: jeśli skorzysta się tylko z odliczenia kwoty ryczałtowej zamiast 1500 euro na wydatki związane z pracą zawodową, traci się 200 euro.
Błąd nr 2: Pominięcie kosztów dodatkowych przez najemcę
Państwo wspiera legalnie opłacanych rzemieślników i osoby zatrudnione jako pomoc domowa. „Usługi związane z gospodarstwem domowym” („haushaltsnahe Dienstleistungen“) – taka jest nazwa tej pozycji podatkowej. W przypadku takich wydatków, urząd skarbowy często odlicza 20 procent bezpośrednio od zobowiązania podatkowego. A zatem nie tylko od dochodu podlegającego opodatkowaniu, ale także od samego wyliczonego podatku. Odliczenie w wysokości 20 procent odpowiada mniej więcej 19 procentom należnego podatku VAT, który płacą klienci korzystający z usług rzemieślniczych. Najemcy często – nie zastanawiając się nad tym zbyt wiele – są przekonani, że nie mają takich wydatków. To błąd. Nierzadko w zestawieniu opłat dodatkowych kryją się również wydatki, które dla celów podatkowych zaliczają się do usług związanych z gospodarstwem domowym: na przykład koszty dozorcy lub sprzątania schodów. Idealnie byłoby, gdyby wynajmujący wskazał bezpośrednio, jaką część opłat stanowią koszty robocizny. Ponieważ tylko one są istotne dla celów podatkowych. Jeśli nie jest to podane, warto o to dopytać. Wynajmujący jest zobowiązany do dokonania odpowiedniego podziału kosztów dodatkowych (Sąd Krajowy w Berlinie, 18 S 339/16). Warto więc przyjrzeć się bliżej rozliczeniu dotyczącemu opłat dodatkowych. W przypadku pomocy domowej zatrudnionej w ramach mini pracy (Minijob) u osób prywatnych, dochodzi oczywiście do odliczenia tych kosztów od podatku, także po stronie najemców.
Konsekwencje finansowe błędu: 200 euro na koszty dozorcy lub sprzątania klatki schodowej zapewniłoby również najemcom ulgę podatkową w wysokości 40 euro, jeśli wykażą oni te wydatki w swoim zeznaniu podatkowym. W przeciwnym wypadku te pieniądze przepadają.
Błąd nr 3: Zapłata rzemieślnikom w gotówce
Niektóre błędy drogo kosztują podatników, gdy składają zeznania podatkowe, ale nie można ich później poprawić. Jednym z takich przypadków jest płatność gotówką za wystawione faktury. I niestety, zdarza się to dość często. Rzemieślnicy chcieliby otrzymywać swoje pieniądze bezpośrednio, nawet jeśli wszystko jest legalne i oficjalne. Ale klienci nie powinni dokonywać płatności gotówkowych. A to dlatego, że urząd skarbowy nie będzie wtedy uznawał tych wydatków za usługi związane z gospodarstwem domowym. Możliwe w innym przypadku odliczenie 20 procent kosztów robocizny bezpośrednio od zobowiązania podatkowego wówczas nie przysługuje.
Ponieważ podatnicy nie muszą już dostarczać pokwitowań, a jedynie przedkładać je na żądanie urzędu skarbowego, błąd niekoniecznie zostanie zauważony. Ale jeśli pojawią się pytania, podatnik może mieć kłopoty. Tak więc lepiej zastanowić się nad tym wcześniej i zapłacić rachunek przelewem bankowym. Jest jeden wyjątek: w przypadku pomocy domowej zatrudnionej w ramach mini pracy (Minijob) u osób prywatnych, dopuszczalna jest płatność w gotówce; wystarczy wówczas dowód poniesionych kosztów (pomniejszony o wszelkie zwroty, na przykład w przypadku choroby) z Minijob-Zentrale (Knappschaft Bahn-See). Wyjątek od tego wyjątku: jeśli mini praca (Minijob) u osób prywatnych jest związana z opieką nad dziećmi, wówczas konieczna jest płatność w formie przelewu, aby wydatki (w tym przypadku uznawane za wydatki specjalne na opiekę nad dziećmi) zostały uwzględnione dla celów podatkowych.
Konsekwencje finansowe błędu: płatność gotówką za rachunek w wysokości 500 euro wystawiony przez zakład rzemieślniczy odbiera możliwość odliczenia 100 euro od podatku.
Błąd nr 4: Brak informacji o zapłaconych składkach ubezpieczeniowych
Niestety, przepisy określające, które składki ubezpieczeniowe mają konsekwencje podatkowe, są skomplikowane. Ubezpieczenie wyposażenia domu? Nie liczy się. Ubezpieczenie na wypadek niezdolności do pracy? Może się liczyć. Kapitałowe ubezpieczenie na życie? Ewentualnie, ale tylko w przypadku zawarcia umowy przed 2005 r. W tym gąszczu przepisów łatwo ubezpieczonym zapomnieć o zadeklarowaniu składek, które miałyby wpływ na wysokość podatku. Ale spokojnie: często ten błąd nie pociąga za sobą żadnych konsekwencji. W przypadku pracowników najemnych i tak bierze się pod uwagę maksymalnie 1900 euro rocznie w ramach „innych ubezpieczeń” („sonstige Vorsorge“); w przypadku osób prowadzących działalność na własny rachunek jest to 2900 euro. Często kwota ta jest już przekroczona, gdy weźmie się pod uwagę składki na ubezpieczenie zdrowotne. Mimo to liczą się one w pełnej wysokości. Ale wtedy, w większości przypadków, kolejne składki ubezpieczeniowe nie są już uwzględniane.
Ci, którzy by ich w ogóle nie zgłosili, nie ponieśliby żadnej szkody. Ale nie każda składka ubezpieczeniowa zalicza się do innych ubezpieczeń (sonstige Vorsorge). Nie należy zapominać o wydatkach przypisanych do innych pozycji. Na przykład odmienne zasady dotyczą składek na Riester-Rente, czyli dodatkowe prywatne ubezpieczenie emerytalne wspierane przez państwo niemieckie. Przy rocznej składce w wysokości 2100 euro, wliczając w to dodatek od państwa, możliwe jest uzyskanie zwrotu podatku w wysokości 600 euro. Należy zatem zawsze pamiętać o składkach na Riester-Rente, z tym, że zazwyczaj są one również zgłaszane do urzędu skarbowego bezpośrednio przez podmiot oferujący to ubezpieczenie. Jedynym wyjątkiem byłoby to, że oszczędzający w ramach Riester-Rente chcą wyraźnie zrzec się dotacji państwowej (mogą mieć ku temu powody) lub nie mają do niej prawa (np. jako osoby prowadzące działalność na własny rachunek). Także składki na Basis-Rente (zwaną też Rürup-Rente) umożliwiają osiągnięcie oszczędności podatkowych, więc trzeba je koniecznie wprowadzić w swojej deklaracji podatkowej.
Konsekwencje finansowe błędu: jeśli ktoś zapomni o podaniu informacji na temat opłaconych składek na ubezpieczenie na życie (Risikolebensversicherung), często nie odczuwa żadnych negatywnych konsekwencji, ponieważ maksymalna kwota ubezpieczenia została już przekroczona. Jeżeli natomiast w zeznaniu podatkowym brakuje 2100 euro składek na Riester-Rente, można utracić możliwość odzyskania 600 euro z tytułu zwrotu podatku. Jeśli w deklaracji podatkowej nie ma wzmianki o rocznej składce w wysokości 5000 euro na Rürup-Rente, to kwota nadpłaconego podatku może wynieść nawet ponad 1700 euro.
Ci, którzy unikają typowych błędów, z reguły sami są dobrze poinformowani. Ale często wystarczy choćby trochę znajomości tematu, aby mieć kontrolę nad tymi wydatkami, które wpływają na kwestie podatkowe. Podatnicy mogą przecież liczyć na wsparcie, na przykład ze strony doradcy podatkowego lub Lohnsteuerhilfeverein, czyli stowarzyszenia pomocy podatkowej.
Hinweis auf Beratung: Dieser Artikel gibt nur Anregungen sowie kurze Hinweise und erhebt damit keinen Anspruch auf Vollständigkeit. Die Informationen können eine persönliche Beratung durch das zuständige Amt, einen Steuerberater oder einen Lohnsteuerhilfeverein nicht ersetzen.
Uwaga dotycząca doradztwa: Niniejszy artykuł zawiera jedynie sugestie i krótkie wskazówki, nie może być zatem uznany za wyczerpujący. Znajdujące się w nim informacje nie mogą zastąpić osobistej konsultacji z właściwym urzędem, doradcą podatkowym lub stowarzyszeniem zajmującym się udzielaniem pomocy przy obliczaniu podatku dochodowego.
