W przygotowanym przez rząd niemiecki pakiecie stymulacyjnym przewidziano między innymi daleko idące rozwiązania na rzecz rzemiosła, w tym przejściowe obniżenie stawki VAT z 19% do 16% w okresie od 1 lipca 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. Sprawia to, że zakłady rzemieślnicze stawiają sobie szereg ważnych pytań, na które postaramy się tutaj odpowiedzieć.
Jakie jest decydujące kryterium dla wskazania właściwej stawki VAT na fakturze?
Zgodnie z ustawą o podatku VAT, usługa jest uważana za wykonaną w momencie ukończenia jej realizacji. W celu określenia momentu wykonania nie jest istotny przedział czasowy, w którym prace były wykonywane, lecz wyłącznie moment faktycznego zakończenia prac.
Co to oznacza w kontekście powstania obowiązku podatkowego i zastosowania prawidłowej stawki podatku VAT? Datą istotną dla określenia momentu, w którym powinna być wystawiona faktura, jest data zakończenia realizacji usługi, to jest dzień jej odbioru. Zgodnie z § 14 ust. 2 nr 1 ustawy o podatku VAT (Umsatzsteuergesetz – UstG) faktura musi zostać wystawiona w ciągu 6 miesięcy od daty wykonania usługi.
Przykład:
Okres wykonywania usługi: 08.06.-29.06.2020 r.
Odbiór: 03.07.2020 r.
Wystawienie faktury: 04.08.2020 r.
Obowiązująca stawka podatku VAT: 16%
A co z wystawianiem faktur za uzgodnione usługi częściowe?
Faktury częściowe mogą być wystawiane tylko za wyodrębnione usługi częściowe. Tak jest w przypadku umowy o roboty budowlane. Odbiór poszczególnych usług częściowych jest realizowany oddzielnie. Dlatego również w tym przypadku decydujący jest moment wykonania usługi (w tym przypadku: data odbioru częściowego).
Jakie kryteria obowiązują przy ustalaniu terminu odprowadzenia podatku VAT do urzędu skarbowego?
Czynnikiem decydującym o terminie zapłaty podatku VAT do urzędu skarbowego pozostaje rodzaj opodatkowania: w przypadku przedsiębiorstw rozliczających należności według metody memoriałowej jest to dzień zakończenia realizacji usługi, a w przypadku przedsiębiorstw korzystających z możliwości rozliczania należności według metody kasowej jest to dzień zapłaty.
Co należy wziąć pod uwagę w przypadku faktur częściowych za prace budowlane bez odbioru częściowego?
Zgodnie z § 27 ust. 1 zdanie 1 ustawy o podatku VAT (Umsatzsteuergesetz – UStG), dla zastosowania stawki podatkowej nie jest istotne, kiedy powstał obowiązek podatkowy, ale kiedy usługa została wykonana. Jak stanowi § 27 ust. 1 zdanie 2 ustawy o podatku VAT, decydujące znaczenie dla stawki podatkowej ma moment wykonania usługi, nawet w przypadku, gdy obowiązek podatkowy powstał przed wykonaniem usługi, np. z powodu wpłaty zaliczki. Wyliczenie tego podatku należy skorygować w deklaracji za okres, w którym następuje dostawa lub wykonywanie usługi (§ 27 ust. 1 zdanie 3 ustawy o podatku VAT).
Przykład:
25.05.2020 r. zostaje wpłacona zaliczka w wysokości 50% kwoty faktury, wynosząca 10.000 EUR netto + 19% VAT = 11.900 EUR brutto. Zakończenie realizacji usługi następuje w dniu 01.07.2020 r.
Faktura końcowa:
20.000 EUR netto + 16% VAT (3.200 EUR) = 23.200 EUR brutto
minus zaliczka 11.900 EUR brutto
płatność końcowa 11.300 EUR brutto
Firma musi rozliczyć powstałą różnicę w podatku VAT w wysokości 300 EUR (1.900 EUR podatku VAT z zaliczki + 1.600 EUR podatku VAT z płatności końcowej = 3.500 EUR podatku VAT wobec 3.200 EUR podatku VAT widniejącego na fakturze końcowej) przy składaniu kolejnej deklaracji dla podatku od towarów i usług.
Czy przy ostatnim wprowadzeniu obniżonej stawki podatku stosuje się takie same zasady, jakie obowiązywały wcześniej przy jej podwyższaniu?
Tak. Federalne Ministerstwo Finansów wydało obszerne pismo w sprawie ostatniej podwyżki podatku VAT, która weszła w życie dnia 1 stycznia 2007 r. (wówczas stawka VAT wzrosła z 16% do 19%). Nie wiadomo, czy Federalne Ministerstwo Finansów wystosuje teraz kolejne pismo ze wskazówkami dotyczącymi stosowania zmienionych przepisów podatkowych.
Źródło: Newsletter 055/2020 Stowarzyszenia Dekarzy w Nadrenii-Palatynacie (Landesinnungsverband des Dachdeckerhandwerks Rheinland-Pfalz)
Czy w przypadku mechanizmu odwrotnego obciążenia ma zastosowanie nowa stawka VAT?
Nie. W § 13b ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku VAT (Umsatzsteuergesetz – UstG) określono okoliczności, w których obowiązek podatkowy przechodzi na odbiorcę usługi. Uregulowane tam szczególne momenty powstania obowiązku podatkowego – inne niż zdefiniowane w § 13 ustawy o podatku VAT – nie stanowią podstawy do zastosowania aktualnie obowiązującej stawki podatkowej. § 13b ustawy o podatku VAT nie definiuje pojęcia „obroty”, w związku z czym zgodnie z § 27 ust. 1 zdanie 1 ustawy o podatku VAT zastosowanie odpowiedniej stawki podatku dotyczącej zrealizowanej transakcji – dostawy lub innej usługi wykonanej przez przedsiębiorcę świadczącego usługę – musi nastąpić niezależnie od szczególnych momentów powstania obowiązku podatkowego.
Czy zasady dotyczące odbioru usług częściowych stosują się do usług budowlanych?
Szczególny problem pojawia się w przypadku usług budowlanych. W praktyce nie zawsze są spełnione warunki dla odbioru usług częściowych. Wprawdzie często wykonywane są usługi, które można wyodrębnić pod względem gospodarczym, jednak zazwyczaj brakuje uzgodnień dotyczących usług częściowych i odpowiadającego im odbioru takich usług częściowych, co miałoby przełożenie na kwestie podatkowe. Może to – w zależności od sytuacji – okazać się korzystne lub niekorzystne dla odbiorcy usługi.
Ważne: Czasami korzystne jest dokonanie uzgodnień dotyczących usług częściowych
W przypadku gdy w umowie nie zawarto żadnych ustaleń dotyczących usług częściowych, organy podatkowe nie zakwestionują tego, jeżeli do czasu wejścia w życie zmiany stawek podatkowych zostanie zawarte odpowiednie porozumienie. Jeśli stawka podatku ponownie wzrośnie do 19% z dniem 01.01.2021 r., aby móc zastosować obniżoną stawkę VAT za część usługi wykonaną przed tym terminem, należy w przypadku jeszcze nieukończonych usług dokonać uzgodnień dotyczących usług częściowych wykonanych do tego momentu, które można wyodrębnić pod względem gospodarczym.
Jeżeli w okresie od 01.07.2020 r. do 31.12.2020 r. prowadzone są roboty budowlane o jednorodnym charakterze (z reguły decydujące znaczenie ma tu odbiór przez zleceniodawcę), całość prac podlega podstawowej stawce podatkowej w wysokości 16%, niezależnie od wysokości dokonanych zaliczek (opodatkowanych w wysokości 19%). W związku z tym, jeśli usługa jest wykonywana po 31.12.2020 r., podlega ona ponownie podstawowej stawce podatkowej w wysokości 19%.
Jeżeli usługi są wykonywane na rzecz odbiorcy nieuprawnionego do odliczenia naliczonego podatku, umowa powinna, w razie potrzeby, zostać sporządzona na okres od dnia 01.07.2020 r. do dnia 31.12.2020 r.
Przykład: Zawarcie umowy o świadczenie usług częściowych
W 2019 roku klient B zlecił generalnemu wykonawcy G budowę „pod klucz” domu jednorodzinnego do użytkowania w celach prywatnych na należącej do niego działce. G wykonuje pracę podlegającą opodatkowaniu, a VAT powstaje w momencie wykonania (odbioru) usługi. Jeżeli budowa domu jednorodzinnego „pod klucz” zostanie ukończona w okresie od 01.07.2020 r. do 31.12.2020 r., to cała usługa podlega opodatkowaniu VAT w wysokości 16%. Jeżeli usługa będzie wykonana dopiero po 01.01.2021 r., będzie ona podlegała standardowej stawce podatkowej w wysokości 19%. W tym przypadku sensowne byłoby zawarcie umowy o wykonanie usług częściowych do dnia 31.12.2020 r. i odbiór usług częściowych wykonanych do tego terminu. Usługi częściowe wykonane w tym okresie będą wówczas podlegały stawce podatkowej w wysokości 16%.
Hinweis auf Beratung: Dieser Artikel gibt nur Anregungen sowie kurze Hinweise und erhebt damit keinen Anspruch auf Vollständigkeit. Die Informationen können eine persönliche Beratung durch das zuständige Amt, einen Steuerberater oder einen Lohnsteuerhilfeverein nicht ersetzen.
Uwaga dotycząca doradztwa: Niniejszy artykuł zawiera jedynie sugestie i krótkie wskazówki, nie może być zatem uznany za wyczerpujący. Znajdujące się w nim informacje nie mogą zastąpić osobistej konsultacji z właściwym urzędem, doradcą podatkowym lub stowarzyszeniem zajmującym się udzielaniem pomocy przy obliczaniu podatku dochodowego.
