Poniższy artykuł szczegółowo opisuje temat kosztów opieki oraz jak uwzględnić je prawidłowo w deklaracji podatkowej.
Koszty opieki są wysokie: w zależności od jakości oferowanych usług w danym domu pomocy społecznej miesięczne opłaty mogą wynosić od 2.500,- € do 4.000,- €. Z reguły część kosztów np. za opiekę albo mycie pokrywa państwowe lub prywatne ubezpieczenie pielęgnacyjne.
Opłaty za zakwaterowanie oraz wyżywienie, nazywane również „kosztami hotelowymi”, ponosi niestety we własnym zakresie osoba wymagająca opieki – jeśli oczywiście pozwalają na to jej dochody. Przy zbyt niskiej emeryturze pomoc można otrzymać od urzędu socjalnego, który wypłaci zapomogę nazywaną „pomocą opiekuńczą” („Hilfe zur Pflege”). Dotychczas urząd socjalny odzyskiwał wypłacone zapomogi od krewnych w linii prostej. W linii prostej oznacza: dzieci muszą się troszczyć o rodziców oraz dziadków i na odwrót. Jednak w ustawie odciążającej członków rodziny limit dochodów został podwyższony z dniem 1 stycznia 2020 r. Obecnie dzieci muszą płacić tylko wtedy, gdy ich roczny dochód brutto przekroczy 100.000,- €.
Jak odliczyć dodatkowe ubezpieczenie opiekuńcze od podatku?
Osoby zawierające prywatne ubezpieczenie opiekuńcze mogą ewentualnie uwzględnić poniesione z tego tytułu koszty w zeznaniu podatkowym. Niestety istnieją dwa ograniczenia, które utrudniają odliczenie:
1) za dany rok podatnicy mogą ująć w deklaracji podatkowej składki na ubezpieczenie zdrowotne i opiekuńcze tylko w maksymalnej kwocie 1.900,- €
2) maksymalna roczna kwota wynosi 184,- € dla wszystkich osób urodzonych po 31.12.1957r .
Ale zawierając dodatkowe ubezpieczenie opiekuńcze, tzw. „Pflege-Bahr”, można otrzymać dofinansowanie od państwa. Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się w naszym artykule o dodatkowym ubezpieczeniu opiekuńczym.
Odliczanie od podatku kosztów jako nadzwyczajne obciążenie
Wiele wydatków związanych z opieką lub opłatami za dom opieki można wpisać do swojej deklaracji podatkowej jako nadzwyczajne obciążenia, gdy wydatki przekroczą granicę tzw. rozsądnego obciążenia.
Do nadzwyczajnych obciążeń zaliczają się wydatki na lekarstwa, środki pomocnicze jak np. protezy, koszt pobytu w szpitalu lub domu pomocy społecznej i sprawowanej tam opieki. Oczywiście można te opłaty odliczyć tylko wtedy, jeżeli kasa chorych nie pokryje ich w imieniu podatnika.
Usługi domowe we własnym mieszkaniu
Jeśli podatnik korzysta codziennie z ambulatoryjnej opieki i takich usług, jak np. sprzątanie mieszkania lub dowożenie posiłków, może odliczyć od podatku przynajmniej część poniesionych kosztów z tytułu usług domowych. Jednak tylko 20% jednej faktury i maksymalnie 4.000,- € rocznie.
Podatnik lub członek rodziny korzystający z modelu „mieszkanie z opieką” („Betreutes Wohnen”) może również ująć ryczałt za opiekę w zeznaniu podatkowym jako usługę domową. Warunkiem jest jednak, aby udzielana pomoc była porównywalna np. z opieką członka rodziny wykonywaną we własnym gospodarstwie domowym.
Prawo wyboru osób wymagających opieki
Niezależnie, czy osoba wymagająca opieki korzysta z ambulatoryjnej pomocy, czy też zatrudniła opiekuna, od 2014 r. ma prawo wybrać, czy koszty odliczy jako usługi domowe, czy jako nadzwyczajne obciążenie. W przypadku nadzwyczajnego obciążenia być może będzie trzeba najpierw odjąć ewentualne dofinansowania przed odliczeniem kosztów, a dodatkowo przekroczyć granicę rozsądnego obciążenia. Przy usługach domowych nie ma takiej konieczności.
Ryczałt opiekuńczy dla członków rodziny
Podatnikowi, który w swoim gospodarstwie domowym opiekuje się członkiem rodziny posiadającym grupę opiekuńczą 4 lub 5, zamiast umieścić go w domu opieki, przysługuje co roku zryczałtowana kwota opiekuńcza w wysokości 924,- €. Pod warunkiem, że za opiekę nie otrzymuje żadnej rekompensaty. Do 2016 r. istniały jeszcze tzw. stopnie opiekuńcze. Ryczałt opiekuńczy przysługiwał członkom rodziny o stopniu III, czyli najwyższym.
UWAGA
W kontekście prawa podatkowego trzeba rozstrzygnąć, czy podopieczny jest osobą wymagającą opieki, czy życiowo niezaradną. Odpowiedź jest bardzo istotna, ponieważ osobom życiowo niezaradnym przysługuje więcej ulg podatkowych oraz wyższy ryczałt przewidziany dla osób niepełnosprawnych – w wysokości 3.700,- € zamiast 1.420,- €.
Hinweis auf Beratung: Dieser Artikel gibt nur Anregungen sowie kurze Hinweise und erhebt damit keinen Anspruch auf Vollständigkeit. Die Informationen können eine persönliche Beratung durch das zuständige Amt, einen Steuerberater oder einen Lohnsteuerhilfeverein nicht ersetzen.
Uwaga dotycząca doradztwa: Niniejszy artykuł zawiera jedynie sugestie i krótkie wskazówki, nie może być zatem uznany za wyczerpujący. Znajdujące się w nim informacje nie mogą zastąpić osobistej konsultacji z właściwym urzędem, doradcą podatkowym lub stowarzyszeniem zajmującym się udzielaniem pomocy przy obliczaniu podatku dochodowego.
