Czy jednoosobowa działalność gospodarcza musi posiadać nazwę firmy? W tym tekście zdradzimy, na co należy zwrócić uwagę przy nadawaniu nazwy swojej firmie, zwłaszcza jeśli jest się właścicielem małej firmy, przedstawicielem wolnego zawodu lub zarejestrowanym kupcem.
Wiele osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą zadaje sobie pytanie, jak mogę nazywać swoją firmę i jakie nazwy są dopuszczalne. Jak konkretnie powinna wyglądać nazwa jednoosobowej działalności gospodarczej? I jaka jest różnica między nazwą firmy, nazwą handlową i znakiem towarowym? I w jakim zakresie jednoosobowe działalności gospodarcze mogą używać nazw przedsiębiorstw i branż?
Na początku należy wyjaśnić różnice pomiędzy poszczególnymi firmami jednoosobowymi, bo w przypadku małych przedsiębiorców, przedstawicieli wolnych zawodów i zarejestrowanych kupców obowiązują odmienne przepisy i wytyczne dotyczące nazewnictwa i oznaczenia ich działalności.
Nazewnictwo firmy w Niemczech – co dokładnie się za tym kryje?
Nazwa firmy to oznaczenie, pod którym firma zostaje wpisana do rejestru handlowego. Potocznie oznaczenie firmy lub przedsiębiorstwa jest często określane jako “firma” lub “nazwa firmy”, ale z czysto prawnego punktu widzenia, przedsiębiorstwa niewpisane do rejestru handlowego nie są firmami. W oficjalnych kontaktach biznesowych firmy jednoosobowe niewpisane do rejestru handlowego stosują “nazwę przedsiębiorstwa” (Unternehmensbezeichnung). „Nazwa działalności” (Geschäftsbezeichnung) stawia mniej formalne wymogi, w związku z czym przedsiębiorstwa używają ją do celów marketingowych.
Małe przedsiębiorstwa w Niemczech: nazwa przedsiębiorstwa i działalności gospodarczej
Nazwa przedsiębiorstwa
Małe przedsiębiorstwa, które nie są wpisane do rejestru handlowego, muszą w swojej nazwie zawierać pełne imię i nazwisko właściciela; skrócenie imienia jest niedopuszczalne. Chociaż wymóg prawny w tym zakresie został zniesiony, z oznaczenia musi jasno wynikać, że przedsiębiorstwo i właściciel to jedno i to samo. W związku z tym nazwa przedsiębiorstwa bez nazwiska właściciela jest niedozwolona. Można natomiast do imienia i nazwiska dodać nazwę fantazyjną, nazwę branży lub nazwy materiału albo dopisać kilka nazw. Dopuszcza się również zastosowanie dodatkowych oznaczeń branżowych odnoszących się do oferowanych produktów lub usług, na przykład:
- Floristik Max Mustermann (Kwiaciarstwo Max Mustermann)
- Paula Müller, Rohrfrei Rohrreinigung (Paula Müller, Udrażnianie rur)
- Feinkost Hans Meier (Delikatesy Hans Meier)
- Michaela Musterhausen Versandhandel (Michaela Musterhausen Sprzedaż wysyłkowa)
- Arbeitsmoden Jean Schmitz (Odzież robocza Jean Schmitz)
- Britta Schneider FlugsTransporte (Britta Schneider Transporty Lotnicze)
- Drogerie24 Frank Peters
Nazwa działalności
Oprócz nazwy firmy istnieje również tzw. nazwa działalności, która jest również ozdobiona nazwami branżowymi lub nazwami zakładów. Może być ona identyczna z nazwą przedsiębiorstwa, jednak przedsiębiorcy mogą zrezygnować z dodawania swojego nazwiska w tym miejscu. Nazwa firmy nie musi być wpisana do żadnego rejestru publicznego. Ponieważ nie ma obowiązku podawania nazwiska, przedsiębiorcy mają większą swobodę w projektowaniu nazwy firmy:
- Gasthof zum goldenen Drachen (Zajazd pod złotym smokiem)
- Boutique La Femme
- Markt Drogerie
Te oznaczenia przedsiębiorstw lub branży mogą się pojawić na wizytówkach, w reklamach, na tzw. gadżetach marketingowych itd. bez dodatkowych opisów i mogą być również stosowane jako logo np. w korespondencji handlowej. Jednak wystawiając faktury lub inne dokumenty należy również podać nazwę działalności, aby osoby postronne mogły rozpoznać, z kim mają do czynienia. W przypadku przedsiębiorstw widniejących w rejestrze handlowym można oficjalnie sprawdzić, kto jest właścicielem lub prezesem.
Nazwy firm i przedsiębiorstw nie mogą wprowadzać w błąd ani sprawiać wrażenia, że przedsiębiorstwo zostało wpisane do rejestru handlowego. Dotyczy to również niedopuszczalnych dodatków na poczet sukcesji/przejęcia przedsiębiorstwa, jak np.:
- Mustermann Nachfolger (Mustermann następca)
- Max Mustermann vormals Petra Müller (Mustermann przedtem Müller)
- Max Mustermann Inh. Petra Müller (Mustermann właściciel Müller)
Niedopuszczalne są również oznaczenia, które wskazują na pełny porządek handlowy, w szczególności miejsca i dodatki regionalne:
- Wiesbadener Autohaus (salon samochodowy w Wiesbaden)
- Frankfurter Textilhandel (dystrybucja tkanin we Frankfurcie)
- Möbelzentrum (centrum meblowe)
- Lebensmittelzentrale (centrala artykułów spożywczych)
Tego typu dopiski odnoszące się do przejęcia i miejscowości przedsiębiorstwa mogą stosować wyłącznie firmy wpisane do rejestru handlowego. Jednak w korespondencji, na fakturach, paragonach, w impressum strony internetowej itd. oprócz nazwy branży, produktów lub nazwy fantazyjnej czy nazwy zakładu musi być podana również nazwa przedsiębiorstwa wraz z nazwiskiem właściciela. Dotyczy to również tabliczek przy wejściu do firmy.
Używając oznaczeń dla branż i zakładów w nazwie przedsiębiorstwa lub w nazwie działalności, w żadnym wypadku nie można zapomnieć o ryzyku pomyłki w świetle prawa konkurencji i prawa o znakach towarowych. Nazwa przedsiębiorstwa, jak również nazwa działalności nie może prowadzić do pomyłki z inną firmą lub chronionym znakiem towarowym. Dlatego zaleca się, aby przed użyciem nazwy branż lub zakładu sprawdzić, czy nazwa ta nie jest już w użytku. Ewentualnie można zarejestrować nazwę przedsiębiorstwa lub działalności jako znak towarowy.
Nazwa przedsiębiorstwa dla osób wykonujących wolny zawód w Niemczech
Przedstawiciele wolnych zawodów mają niemalże takie same prawa i przywileje jak mały przedsiębiorca przy nadawaniu nazwy swojej firmie i działalności, lecz w ich przypadku wystarczy, jeśli podadzą w nazwie firmy tylko swoje nazwisko. Ponadto z nazwy firmy musi jasno wynikać, jakie usługi są oferowane. Zastosowanie tylko samej nazwy fantazyjnej jest niewystarczające.
Zarejestrowany kupiec (eingetragener Kaufmann e.K.) i nazwa firmy
Zarejestrowany kupiec musi oficjalnie zarejestrować nazwę swojej firmy. Odbywa się to poprzez wpis do rejestru handlowego. Jeśli chodzi o wybór nazwy, ma on swobody i obowiązki tak jak inni przedsiębiorcy. Ogólnie istnieją dwie ważne zasady: nazwa firmy musi pozwolić na identyfikację kupca, a także go odróżniać od innych kupców. Ponadto, nazwa firmy nie może zawierać żadnych informacji wprowadzających w błąd. Tak więc, biorąc pod uwagę te wymagania, nazwa firmy może być utworzona z trzech elementów:
- firma osobowa (informacje o właścicielu)
- firma biznesowa (informacje o działalności)
- firma fantazyjna (bez informacji)
Możliwe jest również stosowanie tych elementów w różnym zestawieniu. Należy pamiętać, że firmy utworzone z czysto opisowych terminów technicznych lub branżowych często nie nadają się do oznaczenia. Wynika to z faktu, że tego typu firmy biznesowe często nie oznaczają konkretnego przedsiębiorstwa, lecz od razu całą branżę (Floristik e. K. itd.). W związku z tym, aby przypisać wymaganą zdolność odróżniającą przedsiębiorstwom branżowym lub rzeczowym, należy stosować dalsze elementy opisujące, np. Mustermann Floristik e.K. lub Bloomy Floristik e.K. Znakom niekomunikowalnym (wykrzykniki, dwukropki, przecinki itd.) nie przypisuje się zdolności odróżniającej. Prowadząc działalność handlową, można używać tylko w ograniczonym zakresie terminów, które np. sugerują pewną pozycję rynkową, wielkość, wydajność lub odnoszą się do środowiska naturalnego albo należą tylko do pewnej grupy adresatów:
- niemiecki, europejski
- bio, eko
- grupa
- akademia, instytut
- dr
- bank
Ponadto niedozwolone oznaczenia firmowe stanowią:
- nazwy, które składają się wyłącznie ze skrótów np. JH e. Kfr.
- nazwy, które składają się z niezrozumiałego szeregu liter i/lub cyfr np. XYZ123 e. Kfm.
- nazwy, które brzmią podobnie do istniejących już nazw i mogą prowadzić do pomyłki lub konkretnych skojarzeń np. BurgerDing e. K.
Niedopuszczalne są również uzupełnienia, które kwestionowałyby formę prawną przedsiębiorstwa. Od momentu wejścia w życie ustawy o spółkach partnerskich uzupełnienie nazwy firmy terminem „partner” jest dopuszczalne tylko dla spółek partnerskich.
Zarejestrowany kupiec jest zobowiązany ujawnić stosunek odpowiedzialność swojego przedsiębiorstwa poprzez dopisanie formy prawnej. Tego typu firma musi zawierać końcówkę e.K., e. Kfr. lub e. Kfm.
Ponadto, wybrana firma musi różnić się od firm już istniejących lokalnie; sąd rejestru handlowego sprawdza, czy nazwa firmy gwarantuje jednoznaczną odrębność. W przypadku naruszeń wniosek o wpis do rejestru handlowego zostaje odrzucony, co wydłuża proces zakładania firmy, jak również generuje dodatkowe koszty. Dlatego dobrze jest przed udaniem się do rejestru handlowego sprawdzić wcześniej, czy wybrana przez nas nazwa jest dozwolona.
Zarejestrowani kupcy mogą również spersonalizować nazwę działalności w taki sam sposób, jak drobni przedsiębiorcy lub osoby wykonujące wolny zawód.
Właściciele jednoosobowych działalności gospodarczych powinni zarejestrować nazwę swojej firmy lub działalności jako znak towarowy, jeśli chcą zapobiec używaniu jej przez osoby trzecie bez upoważnienia. Jeśli nazwa ta ma charakter odróżniający i nie ma niebezpieczeństwa pomylenia jej z istniejącymi znakami towarowymi, istnieje możliwość zgłoszenie jej jako znaku towarowego. W ten sposób nazwa jest chroniona przed nieuprawnionym użyciem, np. w przypadku, gdy naśladowcy wprowadzą na rynek produkt podobny i nadużyją w tym celu nazwy przedsiębiorcy. Ponadto właściciel znaku towarowego może wyegzekwować zakaz używania jego znaku oraz żąda odszkodowania w postaci “zysku naruszyciela”. Ogólnie rzecz biorąc, jeśli pomysł jest łatwy do skopiowania, należy rozważyć dokonanie zgłoszenia znaku towarowego. Można również zabezpieczyć swoje nazwisko, jeśli w nazwie firmy nie ma żadnych innych uzupełnień (np. Max Mustermann e. K.). Ochrona nazwy ma jednak drugorzędne znaczenie w stosunku do ochrony znaku towarowego; ochrona nazwy chroni jedynie nazwę dla danego obszaru działalności; zarejestrowany znak towarowy jest ważny we wszystkich obszarach działalności.
Ogólnie rzecz biorąc jako przedsiębiorca, który nie jest wpisany do rejestru handlowego, nie powinno się używać terminu firma, nazwa firmy, oznaczenie firmy. Firma istnieje tylko wtedy, gdy działalność jest wpisana do rejestru handlowego.
Wniosek: Nadanie nazwy działalności jednoosobowej
Nadawanie nazw przedsiębiorstwom może być trudnym zadaniem. Należy rozróżniać nazwy firmowe, przedsiębiorstwa i działalności. Przedsiębiorstwa, które nie widnieją w rejestrze handlowym, takie jak działalności jednoosobowe i przedstawiciele wolnych zawodów, nie są uważane za firmy i w związku z tym nie mogą oficjalnie firmować swojej działalności; działają jako osoby samozatrudnione pod nazwą przedsiębiorstwa, która musi składać się z pełnego imienia i nazwiska właściciela. Firmy wpisane do rejestru handlowego mogą używać nazwy działalności, aby nadać swojemu biznesowi zindywidualizowaną nazwę, która pozwoli im odróżnić się od innych. Posiadając nazwę działalności, właściciele małych przedsiębiorstw i wykonawcy wolnych zawodów mają prawo do większej swobody, niż pozwala na to nazwa przedsiębiorstwa. Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą mogą również objąć ochroną swoje nazwisko, nazwę działalności lub nazwę firmy, aby wykluczyć nieuprawnione użycie przez osoby trzecie.
