W tym artykule przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące alimentów na dziecko, w tym odsyłacz do bezpłatnego kalkulatora alimentów na dziecko na rok 2020, a także przydatne wskazówki dotyczące deklaracji podatkowej.
Alimenty w naturze, alimenty w gotówce, minimalne alimenty: łatwo się pogubić w gąszczu terminów związanych z tematem alimentów na dziecko. Aby ułatwić Państwu to zadanie, zebraliśmy najważniejsze fakty dotyczące tego zagadnienia. Wskazujemy też, jakie wymagania muszą być spełnione, aby móc odliczyć od podatku alimenty na dziecko. A więc zaczynajmy!
Prawo do alimentów na dziecko
Co do zasady, dzieci małoletnie i pełnoletnie kontynuujące naukę w szkole powszechnej lub w ramach pierwszego etapu kształcenia zawodowego lub studiów są uprawnione do otrzymywania alimentów. W obu przypadkach wymogiem jest to, aby dziecko było w stanie wolnym. Dzieje się tak, ponieważ po zawarciu małżeństwa roszczenie alimentacyjne przechodzi na małżonka.
W przypadku alimentów na dziecko nie ma znaczenia, czy chodzi o ślubne, nieślubne, czy też adoptowane dziecko. Wszystkie dzieci mają prawo do alimentów.
W Niemczech istnieje tak zwany obowiązek alimentacyjny. Nie podlega zatem dyskusji, czy alimenty muszą być wypłacane, czy też nie. Jedynie wysokość alimentów musi być każdorazowo uzgadniana indywidualnie.
Alimenty w naturze a alimenty w gotówce
Jeśli chodzi o alimenty na dziecko, w Niemczech rozróżnia się alimenty w naturze i alimenty w gotówce. Różnica jest bardzo czytelna: alimenty w naturze płaci to z rodziców, które opiekuje się dzieckiem, żywi je i na przykład kupuje ubrania i przybory szkolne. Alimenty w naturze są zatem osobistymi staraniami o utrzymanie i wychowanie dzieci. To z rodziców, które nie mieszka razem z dzieckiem, jest natomiast zobowiązane do zapłaty określonej kwoty.
Minimalna wysokość alimentów ma zaspokajać potrzeby bytowe
Małoletnie dzieci mają prawo do tzw. minimalnych alimentów (Mindestunterhalt). Jest to pewien limit, za pomocą którego wyznacza się najmniejszą możliwą kwotę pieniędzy należnych dziecku. Minimalna wysokość alimentów jest regulowana przez prawo. Zgodnie z niemieckim kodeksem cywilnym (Bürgerliches Gesetzbuch, BGB), podstawą do ustalenia minimalnej wysokości alimentów jest nieopodatkowana kwota zabezpieczająca minimum egzystencji nieletniego dziecka. Ale co to konkretnie oznacza?
Aby określić minimalną wysokość alimentów, należy przyjrzeć się tzw. rozporządzeniu w sprawie minimalnej wysokości alimentów (Mindestunterhaltverordnung). Istnieją w sumie trzy grupy wiekowe, które zostały zdefiniowane przez ustawodawcę. Im młodsze jest dziecko, tym niższa jest minimalna kwota alimentów. Poziomy te kształtują się następująco:
- Pierwsza grupa wiekowa: od urodzenia do ukończenia szóstego roku życia – przysługuje 87% minimalnej kwoty alimentów, obecnie 369 euro miesięcznie.
- Druga grupa wiekowa: od siódmego roku życia do ukończenia dwunastu lat – przysługuje 100% minimalnej kwoty alimentów. W 2020 roku wynosi ona 424 euro miesięcznie.
- Trzecia grupa wiekowa: od trzynastego roku życia – przysługuje 117% minimalnej wysokości alimentów, co oznacza, że w 2020 roku kwota ta wyniesie 497 euro miesięcznie.
Oczekuje się, że to z rodziców, które jest zobowiązane do płacenia alimentów w gotówce, dołoży wszelkich starań, aby wypłacić minimalne alimenty. Jest to tak daleko posunięte, że państwo wręcz liczy na to, że w razie potrzeby osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, podejmie dodatkową pracę, jeśli obecne jej zarobki nie pozwalają płacić minimalnych alimentów.
Wysokość alimentów na dziecko
Wysokość alimentów jest obliczana indywidualnie dla każdej osoby, na której ciąży obowiązek alimentacyjny – na podstawie jej dochodów i wieku dziecka. Trzeba też zwrócić uwagę na następujące kwestie: ponieważ zasiłek na dzieci (Kindergeld) przysługuje w równym stopniu obojgu rodzicom, jest on brany pod uwagę przy obliczaniu alimentów na dziecko.
Chcąc uzyskać informacje na temat orientacyjnej wysokości alimentów na dziecko, warto zapoznać się z tzw. tabelą düsseldorfską (Düsseldorfer Tabelle). Tabela ta nie jest prawnie wiążąca, ma jedynie charakter wytycznych. Niemniej jednak, wiele sądów kieruje się nią, ustalając wysokość alimentów.
W celu obliczenia alimentów na dziecko można również skorzystać z bezpłatnego kalkulatora alimentów na dziecko na rok 2020 udostępnionego przez Smart-Rechner.de:
Kwota na pokrycie potrzeb osoby zobowiązanej do płacenia alimentów
Osoba zobowiązana do płacenia alimentów nie może sama stać się osobą potrzebującą na skutek płacenia alimentów na dziecko. Albo ujmując to bardziej dosadnie: alimenty nie mogą sprawić, że dłużnik alimentacyjny będzie musiał „oddać ostatnią koszulę”, aby móc pokryć te wydatki. W celu zapewnienia minimum socjalnego osobie zobowiązanej do wypłaty świadczeń alimentacyjnych określono kwotę, która powinna wystarczyć na pokrycie jej kosztów własnych. Ma ona zagwarantować, że to z rodziców, które płaci alimenty, będzie dysponowało wystarczającą ilością pieniędzy na zaspokojenie swoich własnych potrzeb.
Kwota, która ma zabezpieczyć pokrycie kosztów osoby zobowiązanej do płacenia alimentów zależy od tego, komu ma zostać wypłacone świadczenie alimentacyjne. Jest ona niższa w przypadku alimentów na dziecko niż w przypadku alimentów na małżonka. Zasadniczo kwota, która przysługuje na pokrycie własnych potrzeb osoby posiadającej niepełnoletnie dzieci, wynosi 1.160 euro, jeśli jest ona zatrudniona. W przypadku osoby niepracującej maleje ona do 960 euro. W przypadku pełnoletnich dzieci w wieku powyżej 21 lat, niepozostających w związku małżeńskim, kwota, która przysługuje na pokrycie własnych potrzeb, wzrasta do co najmniej 1.400 euro miesięcznie.
Dodatkowe i specjalne potrzeby
Oprócz regularnych alimentów na dziecko, istnieją również dodatkowe i specjalne potrzeby. Oboje rodzice ponoszą te koszty w sposób proporcjonalny.
Dodatkowe potrzeby obejmują koszty długoterminowe, takie jak składki na ubezpieczenia zdrowotne i pielęgnacyjne, opłaty za przedszkola i szkoły prywatne lub leczenie przewlekłej choroby.
Specjalne potrzeby to te, które wiążą się z niespodziewanymi i nadzwyczaj wysokimi kosztami. Mogą to być wydatki związane z wyprawką dla dziecka, ale również jednorazowe koszty medyczne, takie jak zabieg stomatologiczny albo też koszty przeprowadzki.
Odliczenie alimentów na dziecko od podatku
W zasadzie można odliczyć od podatku alimenty jako nadzwyczajne obciążenie. Maksymalnie można odliczyć 9.408 euro rocznie.
W przypadku alimentów na dziecko istnieje jednak ważny warunek uzyskania tego przywileju podatkowego: żaden z partnerów nie może otrzymywać zasiłku na dzieci (Kindergeld), ani korzystać z kwoty wolnej od podatku ze względu na posiadanie dzieci (Kinderfreibetrag). Jeśli korzysta się z tych świadczeń państwowych, ulga podatkowa nie przysługuje. Zasadniczo koszty odlicza się tylko w przypadku pełnoletniego dziecka, na które nie otrzymuje się już zasiłku.
Warto wiedzieć: jeśli dziecko zarabia więcej niż 624 euro rocznie, urząd skarbowy odliczy od kwoty 9.408 euro wszystkie dochody przewyższające kwotę 624 euro.
W jakich przypadkach nie płaci się alimentów na dziecko?
Istnieją również takie przypadki, w których żadne z rodziców nie płaci alimentów lub płaci je każde z nich:
- Jeśli rodzice uzgodnili opiekę naprzemienną – na przykład dziecko jest z matką w parzystych tygodniach kalendarzowych, a z ojcem w nieparzystych – zasadniczo żadne z rodziców nie płaci wówczas alimentów w gotówce.
- Jeśli to z rodziców, które opiekuje się dzieckiem, ma znacznie wyższe dochody niż to z rodziców, które jest zobowiązane do płacenia alimentów, wówczas możliwe jest zwolnienie z obowiązku płacenia alimentów. Znacznie wyższe dochody to dochody co najmniej trzykrotnie wyższe.
- Jeśli niepełnoletnie dziecko ma już własne gospodarstwo domowe, oboje rodzice są zobowiązani do płacenia alimentów w gotówce.
Hinweis auf Beratung: Dieser Artikel gibt nur Anregungen sowie kurze Hinweise und erhebt damit keinen Anspruch auf Vollständigkeit. Die Informationen können eine persönliche Beratung durch das zuständige Amt, einen Steuerberater oder einen Lohnsteuerhilfeverein nicht ersetzen.
Uwaga dotycząca doradztwa: Niniejszy artykuł zawiera jedynie sugestie i krótkie wskazówki, nie może być zatem uznany za wyczerpujący. Znajdujące się w nim informacje nie mogą zastąpić osobistej konsultacji z właściwym urzędem, doradcą podatkowym lub stowarzyszeniem zajmującym się udzielaniem pomocy przy obliczaniu podatku dochodowego.
